تعريف شغل و طراحي مشاغل

عنصر سازنده يك سازمان شغل مي باشد. در دوران انقلاب صنعتي و با احداث كارخانه ها ايجاب مي كرد كه جايگاه‌هاي بوجود آيد كه افراد در آن كار كنند‌. اين جايگاه ها بر اساس تقسيم كار كمك مي كردند كه افراد وظايفي را انجام دهند كه در تدوام بوده و تداخلي با هم نداشته باشند، اين وظايف ممكن بود خيلي ساده يا پيچيده باشد، جرقه اصلي طراحي مشاغل توسط آدام اسميت زده شد كه چطور ساخت يك سنجاق توسط افراد مختلف بايد صورت پذيرد(Smith,1850:3). در يك تعريف كلي، طراحي شغل يعني مشخص كردن و در كنار هم قراردادن وظايفي كه به صورت يك واحد كاري قابل انجام توسط فردي با مهارتها و قابليتهاي خاص است و انجام اين واحد كاري بخشي از نيازهاي سازمان را برطرف مي‌كند.

هدف از تجزيه و تحليل شغل

تجزيه و تحليلي شغل فرايندي نظام يافته براي كسب اطلاعات دقيق شغلي جهت تصميم گيري بهتر مديريت است. و هدف آن استخراج اطلاعات مرتبط با انواع گوناگون مشاغل است كه شامل دو مرحله مي شوند:

 مرحله اول : شواهد مرتبط با ماهيت شغل جمع آوري و ثبت شوند؛

 مرحله دوم: اطلاعات ثبت شده، غربال و مطالب مرتبط انتخاب گردند.

شايان ذكر است اعتماد، اطمينان و همكاري كساني كه اطلاعات از آنها جمع‌آوري مي شود امري است لازم.

روش‌هاي تجزيه و تحليل شغل(Job analysis)

اولين قدم براي تجزيه و تحليل شغل بررسي اهداف و مقاصد شغلي كه بايد انجام شود. پس از آن، اين اهداف بايد به وظايف و مسووليتهاي خردتري شكسته شوند. از طريق چنين فرايندي، چيستي و چگونگي انجام كار توسط فرد مشخص خواهد شد. سپس بايد وظايف و مسووليتهاي خاص‌تر شغل مكتوب شوند تا بتوان از نتايج تحليل شغل در شرايط مختلف پيش رو استفاده كرد.(قلي‌پور و آغاز، ص 86)

تحليل شغل به روش هاي ذيل مي‌تواند انجام شود:

مشاهده

مصاحبه

ثبت جريان كار

گروه كانوني و نشست متخصصان

پرسشنامه (تحليل شغل فليشمن، توصيف مشاغل مديريتي و مقياس مشترك)